''Ik onthoud niet wat ik vergeet''

Dit is een verhaal van een vrouw van 61 die in september 2016 de diagnose Korsakov heeft gekregen. Zij weet heel goed wat er met haar aan de hand is en hoe dit is gekomen. Zij is een goed ontwikkelde vrouw, heeft een universitaire studie gevolgd en een gezin met twee dochters groot gebracht.

Ze is bekend met sombere, depressieve periodes. Alcohol kon dit in het verleden verzachten maar heeft uiteindelijk ook tot Korsakov geleid. Het nemen van initiatief, zich concentreren, haar korte termijn geheugen zijn aangetast door de Korsakov. Vergeleken met andere mensen op haar afdeling kan zij nog zeer zelfstandig functioneren, gesprekken voeren met diepgang, reflecteren op zichzelf. Laatst vertelde ik haar dat wij dankzij dit alles nog veel kunnen doen in de muziektherapiesessies. Hierop zei ze dat zij het ook aan zichzelf te danken heeft dat ze hier, in een instelling, moet wonen. Hierbij is wel sprake van lijdensdruk waarbij ik tegen haar zeg dat zij het zichzelf mag vergeven hoe het allemaal is gegaan. Dat blijft wel lastig alhoewel ze laatst zei dat dit wat beter lukt.

Iedere woensdagochtend komt ze op eigen initiatief naar de muziektherapie. Ze vindt het fijn dat het midden in de week is. Het is een mooie onderbreking van het gewone ritme. Dat gewone ritme, die structuur heeft zij wel nodig, dat weet ze. Maar dat we in de muziektherapie juist haar vaardigheden aanspreken, iets dat op de afdeling weinig gebeurt, maakt dat ze graag naar de muziektherapie komt.

Ook pakt ze haar fluit weer, in het dagelijks leven vergeet ze om dit te doen. Doordat ze in een ensemble heeft gespeeld is fluiten voor haar iets dat ze niet alleen doet maar samen met anderen moet/wil doen. Binnen muziektherapie kan dat ook ,dat samenspelen. Het fluiten hoort bij haar, is onderdeel van haar identiteit, van wie zij is. Van iedere sessie schrijven we afwisselend in haar muziektherapieschrift zodat ze kan terugkijken op wat we hebben gedaan. Ze merkt dat haar korte termijn geheugen erg beperkt is door de Korsakov waarbij ze concludeert “Ik onthoud niet wat ik vergeet”. Dat maakt ook dat ze hier niet erg veel hinder van ondervindt. Het schrift samen even lezen aan het begin van de sessie helpt wel om dingen terug te halen.

De muziektherapie is ook een moment van recapituleren, wat is de stand van zaken?

Het hoort er zo bij in haar leventje hier.

Ze doet haar verhaal, doet dat op de afdeling niet zo gauw.

Ze komt tot zelfinzicht door de gesprekken en door het muziek maken op fluit en djembé, muziek roept herinneringen op.

Tijdens het djembé spelen komen er allerlei gedachten langs in haar hoofd mijn hoofd die zij er gewoon kan laten zijn.

Ze heeft zich ook ontwikkeld in de muziektherapie. Zo was het in het begin lastig om ‘zomaar iets te spelen op de fluit’ (het woord improviseren kon ze niet over haar lippen krijgen), maar nu stelt ze zelf voor om ‘te gaan improviseren’ en heeft daar ook plezier in gekregen.

Bij het djembé spelen zelf ritmes veranderen is ook iets dat steeds beter gaat en waarbij ze merkt dat ze dan wel initiatieven neemt en goed geconcentreerd zit te spelen.

Het op deze manier met muziek bezig zijn helpt haar bij het ordenen van gedachten, roept herinneringen op. We luisteren ook geregeld naar liederen waarbij zij in de teksten haar eigen leven soms kan spiegelen. Er is een blijvende worsteling en ambivalentie met betrekking tot haar leven in de instelling. Zij realiseert zich dat zij vaste structuur nodig heeft. Daarnaast ervaart zij nog heel duidelijk haar eigen identiteit en voelt zich soms betutteld. Al die gedachten en gevoelens kunnen een plek krijgen in de muziektherapie.

Muziektherapie doet vooral een appèl op de vrouw die zij was en die er nog is. Die vrouw komt naar buiten in het muziek maken, teksten bespreken en soms ook teksten maken over haar leven.

Ook wordt ze in haar kracht gezet tijdens het djembé spelen. Hierbij spelen we samen ritmes voor elkaar die we moeten naspelen. Al spelend veranderen we de ritmes waarbij zij wordt uitgedaagd meerdere dingen tegelijk te doen. Het valt op hoe actief en alert ze wordt tijdens het spelen op de djembé en hoe ook haar stemming een positieve impuls krijgt.

Laatst had ze een t-shirt aan met een opvallende tekst ‘I like you and your smile makes me smile’

We concludeerden samen dat dit heel mooi het effect van het samen djembé spelen verwoordt en de impact van muziektherapie op haar stemming, vandaar dat ik aan dit verhaal deze foto heb toegevoegd: